Yangın ölümleri duman kaynaklıdır; duman ve ısı tahliyesi (DIT) hayat kurtarabilir
Yangında en yaygın ölüm ve yaralanma sebebi, duman solunmasıdır. Dumanlar, sadece üç nefeste dahi bilinçsizliğe ve on nefes sonrasında ölüme yol açabilir. Zehirli dumanlar da ciddi bir risk teşkil eder, fakat bu dumanlar, bir duman ve ısı tahliye sistemi aracılığıyla hızla dışarı çekilebilir.
Dumanlar yaşamı tehlikeye atar
Odalar yangın anında hızla zehirli dumanlarla dolabilir.
Ateş olmayan yerden duman çıkmaz: 10 kg kağıt veya karton yandığında 10.000 m³ duman salar. Yanan sadece bir çöp kutusu dolusu kağıt bile bir ofisi zeminden tavana kadar dumanla doldurur. Yangın çıktığında, ortasında kalan insanlar ve itfaiye için en büyük tehlike dumandır.
Etkiler çarpıcıdır: Dumanın ilk etkisi, üç dakikadan kısa süre içinde oluşan görme bozukluğudur. İnsanlar ne yapacağını şaşırır ve panik yapmaya başlar. Acil çıkış yolları artık seçilemez hale gelir. Ardından karbon monoksit (CO) gelir. Bu gazın konsantrasyonları yangında hızlı bir şekilde yükselir. Karbon monoksit solumak, baş ağrısı, zehirlenme semptomları, bilinç kaybı ve son olarak ölüme yol açmaktadır.
Dumansız acil çıkış ve kurtarma yolları
Zehirli dumanlar binadan olabildiğince hızlı bir şekilde çıkarılmalıdır. Doğal duman çıkışı sağlamak için duman bacaları takılır. Bu sistemler otomatik (duman dedektörleriyle) veya manuel (DIT anahtarlarıyla) olarak etkinleştirilebilir. Pencere veya ışıklık kubbesi gibi havalandırma boşluklarını açarlar.
Bunlar dumanları ve ısı enerjisini binadan dışarı çeker. Acil çıkış yolları dumansız kalır ve itfaiyeciler, tam olarak ihtiyaç duyulan yerlerde hızlı bir müdahale sağlayabilir.
Duman bacası için hava girişi gereklidir
Duman ve ısı tahliye sistemleri, yukarıdan dumanın çekilmesine ve aşağıdan hava girişine dayanır. Bu hava girişi aşağıdakileri sağlayarak yangın söndürme tedbirlerini desteklemektedir:
- termal tahriki artırarak, dumanın çatıdaki pencereler veya açıklıklardan daha hızlı çekilmesini sağlamak (baca etkisi),
- acil çıkış ve kurtarma yollarının daha net bir görünümünü sağlamak için odanın alt kısmı boyunca bir düşük duman katmanı oluşturmak,
- daha temiz bir yanma sonucunda duman ve için için yanan patlayıcı gaz miktarını azaltmak,
- ısıyı azaltarak itfaiyecilerin yangına yaklaşmasını sağlamak.
Duman bacası, ısı tahliyesi ve DIT sistemleri
Duman tahliyesi, yangın önleyici tedbirler arasındadır ve yangında dumanın tahliye edilmesini sağlamaktadır. Amaç, acil çıkış ve kurtarma yollarının güvenle kullanılabilmesi için zemine yakın az miktarda duman içeren sabit bir hava katmanı yaratmaktır. Açık bir duman bacası da yangındaki ısıyı uzaklaştırır. Bu durum, taşıyıcı veya ayırıcı yapı bileşenlerinin önemli ölçüde genleşmesi anlamına gelmektedir. Bu nedenle, duman bacası ve duman/ısı tahliyesi (DIT) terimleri genelde eş anlamlı olarak kullanılmaktadır.
- Duman bacası, doğal termal kaldırmayla, yani ek havalandırma motoru (vantilatör gibi) olmadan çalışırsa doğal duman bacası (NRA) olarak görev yapmaktadır.
- Doğal duman ve ısı tahliyesi birimleri (NRWG), yangında otomatik olarak açılan ve duman ve sıcak gazların binanın dışına çekilmesine yardımcı olan, pencere, ışıklık kubbesi, havalandırma jaluzisi gibi elemanları içermektedir.
DIN EN 12101-2 uyarınca, NRWG, binalarda duman ve ısı tahliye sisteminin bir parçası olarak kurulması gereken doğal bir duman ve ısı tahliye cihazıdır.
Bir NRWG şunlardan oluşmaktadır:- pencere ve ilgili bileşenleri (profiller, contalar, kapı aksesuarları),
- dolgu (ör. cam, sürgü elemanları) ve
- tahrik sistemi ve ilgili bileşenleri (motor, konsollar, bağlantılar).
- Mekanik duman bacası (MRA), duman bacası fanları gibi motorlu tahrik üniteleriyle çalışmaktadır. Duman, havalandırma kanallarıyla veya bunlar olmadan çıkarılabilmektedir.
Duvar veya çatı alanlarındaki malzemeler, daha yüksek sıcaklıklarda eriyor veya süreçte kendilerini yok ediyorsa ısı tahliyesi olarak tanımlanmaktadır. Bu şekilde oluşan açıklıklar, yangındaki ısının, yanan odadan çıkmasını sağlamaktadır. Yanan odadan çıkarılan enerji, artık taşıyıcı veya ayırıcı yapı bileşenlerini daha fazla ısıtamaz. Sonuç olarak, bu yapı bileşenleri, bir süre geçtikten sonra kritik sıcaklığa ulaşmaktadır.
Böylece ısı tahliyesi bu bileşenlerin taşıma davranışını uzatmaktadır. Isı tahliyesi, genelde yangın bir süre sürdükten sonra etkin hale gelmektedir. Dumanlar da açıklıklardan dışarı çekilir. Fakat bu, insanların korunması ve yangının söndürülmesi açısından çok geçtir. Bu yüzden, ısı tahliyesiyle duman tahliyesi aynı şey değildir!
Duman ve ısı tahliyesi terimi ve bu fonksiyonu yerine getiren teknik sistemlerin her ikisi de DIT kısaltmasıyla ifade edilmektedir. Doğal duman ve ısı tahliye sistemleri (DIT) aşağıdakilerden oluşmaktadır:
- duman ve ısı bacası (NRA); ör. çatıdaki, her biri tahrik sistemine sahip pencereler, çatı pencereleri ve ışıklık kubbeleri
- kontrol ve güç kaynağı (kontrol paneli)
- tetikleyici elemanlar (ör. duman dedektörleri, DIT anahtarı)
- temiz hava girişi (ör. açık pencereler ve kapılar yoluyla)
- gerekiyorsa duman perdeleri (büyük odaları bölmek için)
DIT fonksiyonları
Duman ve ısı tahliye sistemleri (DIT), temelde insanları koruyan yangın önleyici tedbirler olarak görev yaparlar. Fakat ek fonksiyonları da bulunmaktadır:
İnsanları korumak | Çevresel koruma | Mülk koruması |
Aktif kurtarma | Yangın söndürme faaliyetlerinin sebep olduğu hasarı en aza indirmek | Yangın söndürme desteği |
Pasif kurtarma | Yangın söndürme ajanlarının minimum kullanımı | Yangının havalandırılması |
Yangının yerinin belirlenmesi | Termal yükün en aza indirilmesi |
Duman ve ısı tahliyesi
DIT kaçış, kurtarma ve yangın söndürme tedbirlerinin uygulanmasını sağlamaktadır.
Duman ve ısı tahliyesi
DIT olmadan zehirli duman ve ısı binada kalacaktır.
GEZE DIT çözümleri
GEZE, yangın durumunda güvenli, hızlı ve doğal duman tahliyesi için eksiksiz atık hava çözümleri ve akıllı DIT kontrol üniteleri sağlamaktadır. GEZE DIT sistemi, yangında dumanın çıkarılmasını (dumanın çıkarılması veya tahliyesi) ve ısının tahliyesini sağlamaktadır. Sistemin işleyişi: kurulumu kolay ve kullanıcı dostu elektrikle çalışan zincirli motorlar, doğrudan açma mekanizması ve güçlü elektrikli pistonlu motor görevi görerek temiz ve atık hava alanlarını açıp kapatırlar. Bu durum, kapı ve pencerelerin bir süre sonra geniş bir açılma açısına sahip olarak, tasarıma göre, dumanın çıkmasına ve temiz havanın girmesine olanak sağlayacağı anlamına gelmektedir.
GEZE'nin DIT sistemi © GEZE GmbH
DIT sistemi, GEZE acil durum güç kaynağı ünitesiyle kontrol edilmektedir. Bu, durum ne olursa olsun garantili çalışma için iki bağımsız güç kaynağına (şebeke ve akü) sahiptir.
Yangın durumunda, sistem, bir harici yangın alarm sistemi (BMA) veya manuel aktivasyon (DIT anahtarı) aracılığıyla otomatik dedektörlerle hızla tetiklenmektedir. Pencereler, çatı pencereleri, ışıklık kubbeleri ve kapılar rüzgarın yönüne göre kontrol edilebilir ve dumanın, binaya göre rüzgar yönünden tahliye edilmesine olanak sağlamaktadır.
Doğal duman ve ısı tahliye birimleri (NRWG) için GEZE motorları
GEZE, NRWG'lerde EN 12101 Kısım 2'ye uygun olarak test edilmiş ve onaylanmış motorlar kullanmaktadır. GEZE motorları, Schüco, Akotherm, Kawneer Alcoa, Wicona, Heroal, Aluprof gibi markalardan alüminyum profillere ve M Sora'dan ahşap ve alüminyum - ahşap kombine profillere sahip bir NRWG olarak test edilmekte ve onaylanmaktadır.
Otomatik yangın havalandırması için kullanılan GEZE NRWG'ler, tabii ki, günlük havalandırma için de kullanılabilmektedir. Bu yüzden çift fonksiyonlu birimlerdir ve sadece yangın durumunda kullanılmazlar. NRWG'ler günlük havalandırma için de kullanılacaksa otomasyon için havalandırma anahtarları, yağmur-rüzgar kontrolleri veya sıcaklık ve CO2 sensörleri gibi ek bileşenler de önerilmektedir.
Bina idare sistemine entegrasyon
GEZE duman ve ısı tahliyesi çözümleri, arayüz modülleri aracılığıyla, KNX ve BACnet bina idare sistemleri dünyasına da bağlanabilir. Sonuç olarak, pencerelerin merkezi izlenmesinin yanında, enerji tasarruflu, sensör kontrollü havalandırma ve sağlıklı oda iklimi uygulanabilir.
DIT teknolojik yangından korumanın bir parçasıdır. Bu, bina projelerinde gittikçe daha fazla önem kazanmaktadır. Yangından koruma planlama aşamasının ne kadar başlarında dikkate alınırsa mimari tasarım o kadar iyi uygulanabilmekte ve sonuç olarak pahalı yükseltme veya ek maliyetler engellenebilmektedir.
Yangın güvenliği sertifikaları ve konseptleri, bina uygulamalarında önemli bileşenlerdir. Kompleks bina projelerinde, bu gerekli sertifikaların alınması için uzman becerilerine ihtiyaç bulunmaktadır. GEZE, yangın emniyetli tasarım geliştirmeyi desteklemektedir ve bu konuda danışmanlık hizmeti sağlamaktadır.
GEZE DIT kontrol paneli yapılandırması için WinCalc hesaplama programıyla da destek sunmaktadır:
- Basit: WinCalc'taki merkezi yapılandırma, adım adım yaklaşımla gerekli sorulara cevap vermenizi sağlamaktadır.
- Yetkin: WinCalc, uygun bir kontrol panelinin kullanılabilirlik kontrolünü ve otomatik tasarımını gerçekleştirmektedir.
- Hızlı: Sonuçların imalathaneye aktarılması, projenin teknik tasarımı ile ticari hazırlığı arasında hızlı bir geçiş sağlamaktadır.
- Bireysel: Projeye özel detaylarınıza uygun bir kablolama şeması alırsınız.
- Sürdürülebilir: Şemalar siparişe atanır ve sonraki aşamalar için dahi net belgeler sağlamaktadır.
Satış yapımız, hem bina ve teknik danışmanlık alanında hem de geniş çeşitlilikteki NRWG sistem elemanı programındaki uzmanlara erişmemize olanak tanımaktadır. Avrupa çapındaki iştirak ve dağıtım temsilcisi ağımız da GEZE NRWG'lerinin Almanya'nın dışına dağıtımını sağlamaktadır. Belgelendirme süreci ve ilgili belgelerin hazırlanmasında da size yardımcı olabiliriz.
Slimchain ve Powerchain pencere motorları için kurulum videoları:
DIT normalde uyuyan bir emniyet tertibatıdır. Uzun yıllar sonra dahi, yangın durumunda derhal devreye girmesi gerekmektedir. Bu fonksiyonun sağlanmasında sürekli ve profesyonel bakım çok önemlidir. DIT'ye (uygun) bakım yapılmazsa uzun süreli fonksiyonelliği garanti edilemez.
GEZE Service, tam eğitimli servis teknisyenleriyle otomatik sistemlere düzenli servis ve yetkin bakım sunmaktadır. Bu durum, doğal olarak DIT'leri içermektedir.
